在 Kotlin 中开发基于 IR(Intermediate Representation)的编译器插件,可以深度定制语言功能或实现高级代码转换。以下是分步骤指南:
一、IR 编译器插件基础
-
IR 是什么?
- Kotlin 编译器将源码转换为 IR 中间表示(1.4+ 默认后端)
- 相比旧的 PSI-based 插件,IR 插件更稳定且能直接操作语义层
-
插件能力范围
- 修改现有代码(如插入日志、性能监控)
- 生成新代码(注解处理、DSL 增强)
- 自定义语法糖(需配合解析器修改)
二、开发环境搭建
-
Gradle 配置
// build.gradle.kts plugins {kotlin("jvm") version "1.9.0" // 使用最新稳定版 }dependencies {implementation(kotlin("compiler-embeddable")) // 必须的编译器依赖 }
-
插件入口类
import org.jetbrains.kotlin.compiler.plugin.ComponentRegistrar import org.jetbrains.kotlin.config.CompilerConfigurationclass MyIrPluginRegistrar : ComponentRegistrar {override fun registerProjectComponents(project: MockProject,configuration: CompilerConfiguration) {IrGenerationExtension.registerExtension(project, MyIrGenerationExtension())} }
三、核心开发流程(以代码生成为例)
示例目标:实现 @MeasureTime
注解统计方法执行时间
-
定义注解
@Retention(AnnotationRetention.SOURCE) @Target(AnnotationTarget.FUNCTION) annotation class MeasureTime
-
实现 IR 转换扩展
class MeasureTimeIrExtension : IrGenerationExtension {override fun generate(moduleFragment: IrModuleFragment,pluginContext: IrPluginContext) {val irFactory = pluginContext.irFactorymoduleFragment.transformChildrenVoid(object : IrElementTransformerVoid() {override fun visitFunction(declaration: IrFunction): IrStatement {if (declaration.hasAnnotation(MeasureTime::class)) {return injectTimingCode(declaration, pluginContext)}return super.visitFunction(declaration)}})} }
-
注入测量代码
private fun injectTimingCode(func: IrFunction,context: IrPluginContext ): IrFunction {val startVar = context.irFactory.createVariable(name = Name.identifier("_start"),type = context.irBuiltIns.longType,isVar = true)val startExpr = IrCallImpl(startVar.symbol,context.irBuiltIns.setLong.owner.symbol,type = context.irBuiltIns.longType).apply {putValueArgument(0, IrConstImpl.long(0, context.irBuiltIns.longType, System.nanoTime()))}val originalBody = func.body?.deepCopyWithSymbols()val newBody = context.irFactory.createBlockBody(start = SYNTHETIC_OFFSET,end = SYNTHETIC_OFFSET).apply {statements += startExproriginalBody?.statements?.let { statements.addAll(it) }statements += createPrintlnCall(context, "Method ${func.name} took ${System.nanoTime() - _start}ns")}return func.apply {body = newBody} }
四、调试与测试技巧
-
IR 树输出
// 在插件中插入调试代码 println(irFunction.dump())
-
单元测试方案
class MeasureTimeTest : AbstractIrTextTest() {@Testfun testMethodInstrumentation() {val code = """@MeasureTimefun test() { println("Hello") }"""assertGeneratedCode(code) {contains("System.nanoTime()")hasNoErrors()}} }
五、高级主题
-
符号解析 (Symbol Resolution)
- 通过
IrPluginContext.referenceFunctions()
查找系统函数 - 使用
irBuiltIns
访问基础类型(如irBuiltIns.unitType
)
- 通过
-
元编程
// 动态创建新函数 val newFunction = irFactory.createFunction(name = Name.identifier("generated_${func.name}"),visibility = DescriptorVisibilities.PUBLIC,returnType = context.irBuiltIns.unitType )
-
兼容性处理
- 通过
@OptIn(CompilerPluginApiPreview::class)
处理实验性 API - 针对不同 Kotlin 版本使用条件编译
- 通过
六、部署与集成
-
创建 SPI 配置
- 在
resources/META-INF/services
中添加ComponentRegistrar
入口
com.example.MyIrPluginRegistrar
- 在
-
作为独立插件使用
./gradlew jar kotlinc -Xplugin=build/libs/my-plugin.jar -Xallow-result-return-type
常见问题解决
-
Q: 如何处理泛型类型?
- 使用
IrTypeParameters
和IrTypeArguments
构建泛型签名
- 使用
-
Q: 如何避免符号解析失败?
- 优先使用
IrPluginContext
提供的符号查找方法 - 对跨模块引用使用
IrExternalDeclarationsGenerator
- 优先使用
通过操作 IR 层,开发者可以深度定制 Kotlin 的编译行为。建议参考官方 kotlin-ir-examples 和 K2 Compiler 的最新进展。